Aralık 2024

49-52

Ümit KARABULUT¹, Berat EBİK¹, Ahmet YAVUZ¹, M. Zanyar AKKUZU¹, Çiğdem BUDAK ECE¹, Mehmet DURSUN²

Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi,¹Gastroenteroloji Bölümü, Diyarbakır
Özel Genesis Hastanesi,²Gastroenteroloji Bölümü, Diyarbakır

Giriş ve Amaç:Bu çalışmanın amacı, özofagogastroduodenoskopi sırasındaderin sedasyonun özofageal inlet patch saptanma oranına etkisini araştırmak-tır.Gereç ve Yöntem:Bu retrospektif çalışma, Aralık 2024 ile Ocak 2025tarihleri arasında Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi ileÖzel Genesis Hastanesi’nde özofagogastroduodenoskopi yapılan, 18 yaş veüzerindeki hastaları içermektedir. Hastalar, işlem sırasında derin sedasyonuygulanıp uygulanmamasına göre iki gruba ayrılmıştır. Demografik verilerve inlet patch varlığı kaydedilmiş ve analiz edilmiştir.Bulgular:Çalışmayatoplam 703 hasta dahil edilmiştir. Hastaların yaş ortalaması 47.8 ± 16.1 yılolarak bulundu. Erkek hastalarda inlet patch görülme sıklığı daha fazlaydı(p = 0.007), ancak yaş anlamlı bir faktör olarak bulunmamıştır (p = 0.379).İnlet patch, 28 hastada (%3.9) saptanmıştır. İnlet patch görülme oranı derinsedasyon uygulanan grupta (%5.5), sedasyon uygulanmayan gruba (%1.2)göre anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p = 0.003). Lojistik regres-yon analizi, sedasyonun inlet patch saptanma olasılığını 5.08 kat artırdığınıgöstermiştir (OR = 5.08; %95 GA: 1.52–10.03; p = 0.008).Sonuç:Derinsedasyon, özofagogastroduodenoskopi sırasında özofageal inlet patch sap-tanmasını anlamlı ölçüde artırmaktadır. Bu bulgu, sedasyonun endoskopikişlemlerin kalitesini ve inlet patch gibi ince anatomik varyasyonların tespitiniartırmadaki önemini vurgulamaktadır.

İnlet patch, heterotopik gastrik mukoza, sedasyon

<p>Özofageal inlet patch (İP), diğer adıyla heterotopik gastrik mukoza, ilk olarak 1805 yılında Schmit tarafından konjenital olarak özofagusta gastrik mukozanın yerleşmesi şeklinde tanımlanmıştır (1). En yaygın bulunduğu yer özofagustur. İP’lerin çoğu, genellikle üst özofageal sfinkterin hemen altın-da veya özofagusun postkrikoid bölgesinde yer alır. Benzer lezyon vakaları özofagusun distal bölgesinde de tespit edil-miştir (2-4).</p><p>İP’lerin çoğu asemptomatiktir fakat asit sekresyonuna bağlı özofajit, ülser, veb ve özofagusta daralma nedeni ile göğüs ve boğaz ağrısı, disfaji, globus hissi ve nefes darlığı gelişebilir. Yine asit sekresyonuna bağlı olarak perforasyon, özofageal fis-tül ve adenokarsinom gelişiminde rol oynayabileceğini göste-ren olgu sunumları vardır (5-7).</p><p>Özofageal İP, genellikle endoskopun geri çıkarılması sırasın-da görülür. Endoskopi sırasında gözden kaçar, çünkü prok-simal özofagus rutin endoskopik muayene sırasında sıklıkla ihmal edilir veya hastaların bu bölgede çok fazla öğürmelerinden dolayı detaylı bir inceleme yapılamamaktadır. Derin sedasyon, endoskopik işlemler sırasında hastaların rahatlıkla işlemi tamamlamalarını sağlarken, aynı zamanda endoskopistin odaklanma düzeyini artırarak işlem süresince gözden ka-çan küçük lezyonların tespit edilmesine yardımcı olabilir (8).Biz bu çalışmada İP saptamada, derin sedasyonun etkisinin olup olmadığını belirlemek istedik. Bu amaçla derin sedasyonlu ve sedasyonsuz yapılan endoskopilerdeki İP sıklığını retrospektif olarak incelemeyi amaçladık.</p><p><br></p>

<p>Bu çalışma, retrospektif olup, Aralık 2024 – Ocak 2025 tarihleri arasında, Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Özel Genesis Hastanesi endoskopi ünitelerin-de endoskopik işlem yapılan 18 yaş ve üzerindeki hastalar çalışmaya alındı. Hastalar sedasyon alıp almamalarına göre gruplandırıldı ve her 2 grup arasında İP sıklığı açısından fark olup olmadığı araştırıldı.</p><p>Çalışmaya dahil edilme kriterleri; 18 yaş ve üzeri endoskopi yapılan tüm hastalar olup, dahil edilmeme kriterleri; eksik verisi bulunan hastalar, pediatrik hastalar, intolerans nede-niyle işlemi tamamlanamayan hastalar, gıda artıkları nedeniyle işlemi tamamlanamayan hastalar idi.</p><p>Özofagogastroduodenoskopi (ÖGD) prosedürü, 10-12 saatlik açlık süresinden sonra, hastanın tercihine veya gerekliliğine bağlı olarak, topikal anestezi uygulanarak ya da anestezi tara-fından derin sedasyon uygulanarak standart bir endoskop kullanılarak yapılmıştır. İP, iyi tanımlanmış kenarlarla çevredeki gri-inci renkli özofageal mukozadan ayırt edilebilen somon kırmızısı mukoza ile kaplı yamalar olarak tanımlanmıştır.</p><p>Hasta verileri her iki hastane veri tabanından alınarak kaydedildi. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS (Statistical Package for SocialSciences for Windows) 22.0 programı kullanıldı. Kategorik veriler için ki-kare testi, sürekli veriler için ise bağımsız grup-lar t-testi kullanılmıştır. P < 0.05 değeri istatistiksel olarakanlamlı kabul edildi.</p><p>Çalışmada etik ilkelere uyulmuş ve çalışma için Gazi YaşargilEğitim ve Araştırma Hastanesi Etik Kurulundan 17.01.2025tarih ve 319 sayılı etik kurul onayı alınmıştır.</p>

<p>Çalışmamıza ÖGD yapılan 703 hasta alındı. Bu hastaların%47.2’si erkek, %52.8’si kadındı. Hastaların yaş ortalaması47.8 ± 16.1 idi (Tablo 1).</p><p>Yedi yüz üç hastanın 28’inde (%3.9) İP bulundu. İP saptanan28 hastanın 20’si (%71) erkek, 8’i (%29) kadındı (p = 0.007).İP bulunan hastaların 20’si 40 yaş üstündeyken, 8’i 40 yaş altında bulundu (p = 0.251) (Şekil 1 A, B).</p><p>Sedasyon uygulanan 448 hastanın 25’inde (% 5.5) İP bulu-nurken, sedasyon uygulanmayan 249 hastanın 3’ünde (%1.2)İP bulundu (p = 0.003) (Tablo 1), (Şekil 2).</p><p>Yapılan lojistik regresyon analizinde, ÖGD sırasında, sedas-yon uygulamasının özofagus İP lezyonlarının tespit edilme olasılığını 5.08 kat artırdığı bulundu (p = 0.008). Erkek has-talarda 2.9 kat daha fazla İP tespit edildi (p = 0.012). Hastalar40 yaş altı ve 40 yaş üstü olarak karşılaştırıldığında ise İP tespit edilme olasılığında, yaşın belirleyici bir faktör olmadığı saptandı (p = 0.379) (Tablo 2).</p><p><br></p>

<p>Bu çalışmada, derin sedasyon altında ve sedasyonsuz yapılan ÖGD işlemlerinde özofageal İP sıklığı karşılaştırıldı ve derin sedasyon uygulanan grupta İP tespit oranlarının daha yüksek olduğu gösterildi. Ayrıca İP vakaları erkeklerde ve 40 yaş üstü hastalarda daha fazla bulundu.</p><p>Çeşitli çalışmalarda endoskopik incelemelerde %1 ile %13.8arasında değişen İP insidansı oranları bildirilmiştir (9,10).Otopsi çalışmasında bu oranın %70’e kadar yükseldiği düşünüldüğünde genel olarak İP insidansı düşük olarak saptan-maktadır (2).</p><p>Türkiye’de; Şahin G. ve arkadaşları tarafından 3907 vakayla yapılan bir çalışmada İP insidansı %3.14 saptanmış (11), Ala-gözlü H. ve arkadaşları tarafından 6760 vakayla yapılan başkabir çalışmada ise bu oran %1 olarak raporlanmış (12), Ak-bayır N. ve arkadaşları tarafından 660 vakayla yapılan başka bir çalışmada ise servikal özofagus İP insidansı %1.67 olarak raporlanmış (13), Poyrazoğlu OK. tarafından, 911 vakayla yapılan bir çalışmada ise İP sıklığı %3.6 saptanmıştır (14).</p><p>Bizim çalışmamızda İP görülme sıklığı %3.9 olarak bulundu. Bulduğumuz oranın diğer çalışmalara nispeten yüksek olma-sı, bir grup hastaya derin sedasyon uygulanmasından kaynak-lı olduğu düşünüldü.</p><p>İP sıklığı, cinsiyetlere göre literatürde farklılık göstermektedir. Bazı çalışmalarda erkeklerde daha sık görüldüğü belirti-lirken (14,15), başka çalışmalarda kadınlarda daha sık saptandığı gösterilmiştir (16,17). Çalışmamızda ise erkeklerde istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde daha fazla İP bulundu.</p><p>Ülkemizde yapılmış çalışmalarda yaş ortalaması 37.2 - 57.6arasında saptanmıştır (12,16,17). Çalışmamızda yaş ortala-ması 47.8 yaş olarak saptanmış olup, literatür ile uyumludur.</p><p>Derin sedasyonun endoskopik işlemlerde küçük lezyonların tespitinde önemli bir rol oynayabileceği literatürde sıkça vurgulanan bir konudur. Özellikle küçük lezyonlar, hastaların hareket etmeleri veya endoskopistin dikkatinin dağılması nedeniyle sedasyonsuz işlemlerde gözden kaçabilir (18,19). Bu çalışmada, derin sedasyon uygulanan grupta İP sıklığının belirgin şekilde daha yüksek olması, derin sedasyonun endoskopik değerlendirme kalitesini arttırdığını desteklemektedir.</p><p>Özellikle İP lezyonlarının klinik olarak daha sık tespit edilmesi, bu anatomik yapının gastroözofageal reflü, dispepsi veya disfaji gibi semptomlarla ilişkili olabileceğini gösteren çalışmalar açısından önemlidir (5,20). Bunun klinik önemi tam olarak belirlenememiş olsa da, sedasyon altında bu yapı-nın daha sık tespit edilmesi, semptomatik hastalarda potansiyel bir nedenin gözden kaçmasını önleyebilir.</p><p>Çalışmamızın güçlü yönlerinden biri, iki farklı merkezde yapılmış olmasıdır. Bu, sonuçlarımızın daha geniş bir hasta popülasyonuna dayandırılmasını sağlamakta ve farklı klinik ortamların etkilerini inceleme fırsatı sunmaktadır.</p><p>Ancak, çalışmamızda bazı sınırlamalar bulunmaktadır. Bu çalışmanın retrospektif olması, verilerde potansiyel eksikliklere neden olabilir. Özellikle, bazı hastaların işlem sırasında yaşadığı intolerans veya eksik veriler, çalışma sonuçlarını etkileyebilir.</p><p>Gelecekteki araştırmalar, derin sedasyonun özofageal İP sıklığı üzerindeki etkilerini daha ayrıntılı bir şekilde incelemeli ve farklı sedasyon tekniklerinin etkilerini karşılaştırmalıdır. Ayrıca, hastaların klinik özellikleri ve endoskopik bulgula-rı arasındaki ilişkiyi incelemek, özellikle İP’nin klinik önemi hakkında daha fazla bilgi sağlayabilir. Derin sedasyonun diğer endoskopik prosedürlerde de benzer şekilde etkili olup olmadığının araştırılması, bu alandaki bilgi boşluklarını dol-durabilir.</p><p>Sonuç olarak, çalışmamızın bulguları, derin sedasyonun endoskopik işlemlerin kalitesini artırmada önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir. Özellikle, İP gibi küçük anatomik</p><p>yapıları daha kolay tespit etme olasılığı, derin sedasyonun bu tür durumların teşhisindeki faydasını ortaya koymaktadır. Ancak, daha geniş ölçekli, prospektif çalışmalarla bu sonuçların doğruluğu ve genellenebilirliği artırılabilir. Çalışmamız bu konuda literatüre katkıda bulunarak, derin sedasyonun yalnızca ciddi patolojilerin değil, aynı zamanda klinik önemi tartışmalı anatomik varyasyonların tespitinde de önemli bir rol oynadı-ğını göstermektedir.</p><p><b>Etik Kurul Onayı:</b>Bu çalışma için Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi Etik Kurulundan onay alınmış-tır (Tarih:17.01.2025 Sayı:319).</p><p><p><b>Yazar Katkıları: </b>Fikir – MD; Tasarım – ÜK; Denetim – MD;Kaynak – ÇBE; Malzemeler –AY; Veri Toplama ve İşleme –BE; Analiz ve Yorum – ZA; Literatür Taraması – BE; Yazma– ÜK; Eleştirel İncelemeler –MD</p><p><b>Çıkar Çatışması: </b>Yazarların bildirecek bir çıkar çatışması yoktur.</p><p><b>Finansal Açıklama: </b>Yazarlar bu çalışma için herhangi bir finansal destek almadığını beyan etmektedir.</p></p>

<p>Tang P, McKinley MJ, Sporrer M, et al. Inlet patch: prevalence, histolog-ic type, and association with esophagitis, Barrett esophagus, and antritis.Arch Path Lab Med. 2004;128:444-7.</p><p>Von Rahden BH, Stein HJ, Becker K, et al. Heterotopic gastric mucosaof the esophagus: literature-review and proposal of a clinicopathologicclassification. Am J Gastroenterol. 2004;99:543-51.</p><p>Raine CH. Ectopic gastric mucosa in the upper esophagus as a cause ofdysphagia. Ann Otol Rhinol Laryngol. 1983;92:65-6.</p><p>Borhan-Manesh F, Farnum JB. Incidence of heterotopic gastric mucosain the upper oesophagus. Gut. 1991;32:968-72.</p><p>Behrens C, Yen PP. Esophageal inlet patch. Radiol Res Pract.2011;2011:460890.</p><p>Waring JP, Wo JM. Cervical esophageal web caused by an inlet patch ofgastric mucosa. South Med J. 1997;90:554-5.</p><p>Chong VH, Jalihal A. Heterotopic gastric mucosal patch of the esoph-agus is associated with higher prevalence of laryngopharyngeal refluxsymptoms. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2010;267:1793-9.</p><p>Lin OS. Sedation for routine gastrointestinal endoscopic procedures: areview on efficacy, safety, efficiency, cost and satisfaction. Intest Res.2017;15:456-66.</p><p>Maconi G, Pace F, Vago L, et al. Prevalence and clinical features of het-erotopic gastric mucosa in the upper oesophagus (inlet patch). Eur JGastroenterol Hepatol. 2000;12:745-9.</p><p>Ohara M. Incidence of heteroptopic gastric mucosa in the upperesoph-agus in first time narrow banding image endoscopy of consecutive 900patients. Gastrointest Endosc. 2010;71:AB316-7.</p><p>Sahin G, Adas G, Koc B, et al. Is cervical inlet patch important clinicalproblem? Int J Biomed Sci. 2014;10:129-35.</p><p><p>12.Alagozlu H, Simsek Z, Ünal S, et al. Is there an association betweenHelicobacter pyloriin the inlet patch and globus sensation? World JGastroenterol. 2010;16:42-7.</p><p>13.Akbayir N, Alkim C, Erdem L, et al. Heterotopic gastric mucosa in thecervical esophagus (inlet patch): endoscopic prevalence, histological andclinical characteristics. J Gastroenterol Hepatol. 2004;19:891-6.</p><p>14.Poyrazoglu OK, Bahcecioglu IH, Dagli AF, et al. Heterotopic gastricmucosa (inlet patch): endoscopic prevalence, histopathological, demo-graphical and clinical characteristics. Int J Clin Pract. 2009;63:287-91.</p><p>15.Radaelli F, Meucci G, Sgroi G. Minoli G; Italian Association of Hospital Gastroenterologists (AIGO). Technical performance of colonoscopy: thekey role of sedation/analgesia and other quality indicators. Am J Gastroenterol. 2008;103:1122-30.</p><p>16.Savaş N, Akbaş E. Heterotopik gastrik mukozanın sıklığı, klinik öne-mi ve eşlik eden diğer klinik bulgular. Endoskopi Gastrointestinal2014;22:60-3.</p><p>17.Cohen LB, Wecsler JS, Gaetano JN, et al. Endoscopic sedation in the United States: results from a nationwide survey. Am J Gastroenterol.2006;101:967-74.</p><p>18.Takeji H, Ueno J, Nishitani H. Ectopic gastric mucosa in the upperesophagus: prevalence and radiologic findings. AJR Am J Roentgenol1995;164:901-4.</p><p>19.Yüksel I, Üsküdar O, Köklü S, et al. Inlet patch: Association with endo-scopic findings in the upper gastrointestinal system. Scand J Gastroen-terol 2008;43:910-4.</p><p>20.Rodríguez-Martínez A, Salazar-Quero JC, Tutau-Gómez C, et al. Heterotopic gastric mucosa of the proximal oesophagus (inlet patch): endo-scopic prevalence, histological and clinical characteristics in paediatricpatients. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2014;26:1139-45.</p></p>