Ağustos 2015

62-63

Zülfükar BİLGE ¹ , Efser ÖZTAŞ ², Yasemin ÖZDERİN ÖZİN ¹ , Erkin ÖZTAŞ ¹ , Selçuk DİŞİBEYAZ ¹

Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi, ¹ Gastroenteroloji Kliniği, Ankara ² Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara

Rahim içi araçlar uzun süreli kontrasepsiyon sağlaması ve genel olarak iyi tolere edilmelerinden dolayı sık tercih edilirler. Genellikle güvenli bir kontrasepsiyon yöntemi olmasına rağmen nadiren uterus perforasyonu ve kom-şu organlara migrasyon gibi önemli bazı komplikasyonlara yol açabilirler. Burada 29 yaşındaki olguya 10 yıl önce takılan intrauterin aracın nadir bir komplikasyonu olan rektuma migrasyonunu bildirdik

Rahim içi araç, migrasyon, rektum

Rahim içi araç (RİA), uzun süreli kontrasepsiyon sağlaması ve genellikle güvenli olması bakımından sık tercih edilen bir kontrasepsiyon yöntemidir. Ancak, ağrı, anormal vajinal kanama, pelvik inflamatuvar hastalık, istenmeyen gebelik gibi sık ve uterus perforasyonu ve migrasyon gibi nadir komplikasyonlara yol açabilirler (1). Migrasyon en sık mesane ya da gastrointestinal sistem gibi komşu organlara olur. Bu yazıda sunduğumuz olguya 10 yıl önce RİA takılmış ve takiplerinde iki sağlıklı gebelik nedeniyle düştüğü zannedilmiştir. Son dönemde ortaya çıkan pelvik ağrı nedeniyle tetkik edilen olguda rektuma migre olmuş RİA saptanmıştır

RİA’lar genellikle güvenli olmakla birlikte bazen ciddi komplikasyonlara yol açabilirler. Ciddi komplikasyonların ba-şında uterus perforasyonu, fistül ve migrasyon gelir. Uterin perforasyon intrauterin araç yerleştirilmesi sırasında 1/1000 sıklıkta görülür. Klinisyenin tecrübesizliği, immobil uterus, myometriyum defektinin varlığı ve retrovert yerleşimli uterus varlığı ile perforasyon riski ilişkili bulunmuştur (1). Perforasyon işlemden hemen sonra fark edilmeyebilir. Bazı vakalar asemptomatik olabileceği gibi bazılarında hafif karın ağrısı ve uterin kanama görülebilir (2). Cerrahi olarak yüksek riskli olan hastalar dışında perfore olan ya da barsağa, mesaneye, damarlara migre olan RİA’lar çıkarılmalıdır (3). RİA’ların en sık migre olduğu intestinal segmentler; rektum, sigmoid kolon ve ince barsaklardır (4). Myometriyuma ya da abdomene perforasyona neden olan RİA’lar için tercih edilecek tedavi asemptomatik hastalarda öncelikli olarak laparoskopik yöntemler olmalıdır, eğer yaygın adezyonlar sebebiyle laparoskopi başarısız ise laparotomi uygulanabilir (5,6). Bugüne kadar bu yöntemler dışında rektosigmoid bölgeye migre olmuş RİA’ların kolonoskopi aracılığıyla çıkartıldığı 2 olgu sunumu da bildirilmiştir (7,8). Tomografik görünümü ve yerleşimi nedeni ile endoskopik yöntem ile çıkartmanın fistül ve enfeksiyöz komplikasyonlara neden olabileceğini düşünerek RİA’nın cerrahi olarak çıkarılmasını uygun gördük Çok nadir de olsa benzer şikayetlerle başvuran genç kadın hastalarda gastroenterolog RİA öyküsünü de sorgulamalı ve eğer alt batın ağrısını açıklayabilecek başka bir objektif bulgu yoksa migre olmuş RİA’ı da tanı da göz önünde bulundurmalıdır.

RİA’lar genellikle güvenli olmakla birlikte bazen ciddi komplikasyonlara yol açabilirler. Ciddi komplikasyonların ba-şında uterus perforasyonu, fistül ve migrasyon gelir. Uterin perforasyon intrauterin araç yerleştirilmesi sırasında 1/1000 sıklıkta görülür. Klinisyenin tecrübesizliği, immobil uterus, myometriyum defektinin varlığı ve retrovert yerleşimli uterus varlığı ile perforasyon riski ilişkili bulunmuştur (1). Perforasyon işlemden hemen sonra fark edilmeyebilir. Bazı vakalar asemptomatik olabileceği gibi bazılarında hafif karın ağrısı ve uterin kanama görülebilir (2). Cerrahi olarak yüksek riskli olan hastalar dışında perfore olan ya da barsağa, mesaneye, damarlara migre olan RİA’lar çıkarılmalıdır (3). RİA’ların en sık migre olduğu intestinal segmentler; rektum, sigmoid kolon ve ince barsaklardır (4). Myometriyuma ya da abdomene perforasyona neden olan RİA’lar için tercih edilecek tedavi asemptomatik hastalarda öncelikli olarak laparoskopik yöntemler olmalıdır, eğer yaygın adezyonlar sebebiyle laparoskopi başarısız ise laparotomi uygulanabilir (5,6). Bugüne kadar bu yöntemler dışında rektosigmoid bölgeye migre olmuş RİA’ların kolonoskopi aracılığıyla çıkartıldığı 2 olgu sunumu da bildirilmiştir (7,8). Tomografik görünümü ve yerleşimi nedeni ile endoskopik yöntem ile çıkartmanın fistül ve enfeksiyöz komplikasyonlara neden olabileceğini düşünerek RİA’nın cerrahi olarak çıkarılmasını uygun gördük Çok nadir de olsa benzer şikayetlerle başvuran genç kadın hastalarda gastroenterolog RİA öyküsünü de sorgulamalı ve eğer alt batın ağrısını açıklayabilecek başka bir objektif bulgu yoksa migre olmuş RİA’ı da tanı da göz önünde bulundurmalıdır.

1. Mechanism of action, safety and efficacy of intrauterine devices. Report of a WHO Scientific Group. World Health Organ Tech Rep Ser 1987;753:1-91. 2. Kaislasuo J, Suhonen S, Gissler M, et al. Uterine perforation caused by intrauterine devices: clinical course and treatment. Hum Reprod 2013;28:1546-51. 3. Markovitch O, Klein Z, Gidoni Y, et al. Extrauterine mislocated IUD: is surgical removal mandatory? Contraception 2002;66:105-8. 4. Gill RS, Mok D, Hudson M, et al. Laparoscopic removal of an intra-abdominal intrauterine device: case and systematic review. Contraception 2012;85:15-8. 5. Andersson K, Ryde-Blomqvist E, Lindell K, et al. Perforations with intrauterine devices. Report from a Swedish survey. Contraception 1998;57:251-5. 6. Ozgun MT, Batukan C, Serin IS, et al. Surgical management of intra-abdominal mislocated intrauterine devices. Contraception 2007;75:96-100. 7. McCombie JJ, Le Fur R. Colonoscopic removal of an ectopic intrauterine device. ANZ J Surg 2012;82:369-70. 8. Beard RJ. Unusual presentation of translocated intrauterine contraceptive device. Lancet. 1981;1:837.