Nisan 2011

22-23

Züleyha AKKAN ÇETİNKAYA¹, Mesut SEZİKLݲ, M. Tahir ORUdz, Alp Mustafa GÜNAY⁴, Fatih GÜZELBULUT¹, Hakan DEMİRCİ⁵

Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ¹Gastroenteroloji, ³Genel Cerrahi, ⁵Patoloji, Kocaeli
Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ²Gastroenteroloji, İstanbul
Özel Konak Hastanesi, ⁴Gastroenteroloji, İzmit

İnce barsak malign tümörleri tüm gastrointestinal traktüs malign tümörlerinin içinde az bir kısmı oluşturur. En sık adenokarsinoma görülür. Bulbus ülseri günlük pratikte endoskopistlerin sık gördüğü patolojilerdendir. Bu yazıda bulbus ülseri şeklinde presente olan duodenum 1. kısım adenokarsinomu olgusu sunulmaktadır.

İnce barsak tümörü, adenokarsinom, duodenum, gastroskopi

Primer gastrointestinal traktüs tümörlerinin %5?inden azı ince barsaklardan kaynaklanır. Adenokarsinoma, karsinoid tümör, lenfoma ve sarkoma ince barsaklarda en sık görülen 4 tümör cinsidir. Yapılan pek çok çalışmaya göre en sık adenokarsinom görülürken, bunu karsinoid tümörler takip eder. Adenokarsinomalar en sık duodenumda görülürken, karsinoid ve lenfoma daha çok jejunum ve ileumda görülür (1-3). Duodenumda ampulla vateri kaynaklı adenokarsinomalar daha sık görülürken, 1. kısımdan köken alan kanserler nadirdir. Bu yazıda bulbusdan kaynaklanan bir adenokarsinom vakasını sunmaktayız.

İnce barsak tümörlerinin gelişiminde bazı risk faktörleri tanımlanmıştır. Rafine karbonhidratlardan, şekerden ve kırmızı etten zengin beslenme malignite riskini arttırırken, balık, meyve ve sebze tüketiminin koruyucu etkisi gösterilmiştir. Diyet yanında erkek cinsiyet, ileri yaş, Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı ve polipozis sendromları da riski arttıran faktörlerdendir (4,5).

Hastalığın bulgu ve belirtileri direkt olarak tümörün lokalizasyonu ile ilgilidir. Duodenum adenokarsinomalarında nadiren intestinal obstrüksiyon belirtileri görülürken, gizli veya aşikar kan kaybı ile beraber karın ağrısı ve biliyer obstrüksiyon da görülebilir. Daha distal yerleşimli jejunum ve ileum tümörlerinde ise semptomlar daha belirsiz olup, nonspesifik karın ağrısı, bulantı, kusma ve abdominal distansiyonla beraber gizli veya aşikar kanama da görülebilir.

Tanıda endoskopik incelemenin önemi büyüktür. Standart gastroskop ile ulaşılamayan ince barsak tümörlerinin tanısında video kapsül endoskopi, çift balon endoskopi, çeşitli bilgisayarlı tomografi modaliteleri ve endoskopik ultrasonografiden faydalanılır (6).

İnce barsak adenokarsinomaları için tek bilinen küratif tedavi yöntemi cerrahidir. Küratif cerrahi rezeksiyon hastaların %4065?li arasında başarılı bulunmuştur. Duodenum adenokarsinomalarında cerrahi seçenek Whipple operasyonudur (7).

İnce barsak adenokarsinomalarında uzun dönem sağkalım genel olarak kötüdür. İlk tanı anında anemi bulunması, sağkalımı dramatik olarak düzeltir. Bunun sebebi bu hastaların anemi nedeni ile tetkik edilirken genelde erken evrede yakalanan tümörlere sahip olmalarıdır (8).

Genellikle benign bir hastalık olduğu düşünülen bulbus ülserlerinde, özellikle ısrar eden şikayetlerin varlığında malignite olasılığına karşı dikkatli olmamız gerektiğini bu vaka dolayısı ile bir kere daha vurgulamak istedik.

İnce barsak tümörlerinin gelişiminde bazı risk faktörleri tanımlanmıştır. Rafine karbonhidratlardan, şekerden ve kırmızı etten zengin beslenme malignite riskini arttırırken, balık, meyve ve sebze tüketiminin koruyucu etkisi gösterilmiştir. Diyet yanında erkek cinsiyet, ileri yaş, Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı ve polipozis sendromları da riski arttıran faktörlerdendir (4,5).

Hastalığın bulgu ve belirtileri direkt olarak tümörün lokalizasyonu ile ilgilidir. Duodenum adenokarsinomalarında nadiren intestinal obstrüksiyon belirtileri görülürken, gizli veya aşikar kan kaybı ile beraber karın ağrısı ve biliyer obstrüksiyon da görülebilir. Daha distal yerleşimli jejunum ve ileum tümörlerinde ise semptomlar daha belirsiz olup, nonspesifik karın ağrısı, bulantı, kusma ve abdominal distansiyonla beraber gizli veya aşikar kanama da görülebilir.

Tanıda endoskopik incelemenin önemi büyüktür. Standart gastroskop ile ulaşılamayan ince barsak tümörlerinin tanısında video kapsül endoskopi, çift balon endoskopi, çeşitli bilgisayarlı tomografi modaliteleri ve endoskopik ultrasonografiden faydalanılır (6).

İnce barsak adenokarsinomaları için tek bilinen küratif tedavi yöntemi cerrahidir. Küratif cerrahi rezeksiyon hastaların %4065?li arasında başarılı bulunmuştur. Duodenum adenokarsinomalarında cerrahi seçenek Whipple operasyonudur (7).

İnce barsak adenokarsinomalarında uzun dönem sağkalım genel olarak kötüdür. İlk tanı anında anemi bulunması, sağkalımı dramatik olarak düzeltir. Bunun sebebi bu hastaların anemi nedeni ile tetkik edilirken genelde erken evrede yakalanan tümörlere sahip olmalarıdır (8).

Genellikle benign bir hastalık olduğu düşünülen bulbus ülserlerinde, özellikle ısrar eden şikayetlerin varlığında malignite olasılığına karşı dikkatli olmamız gerektiğini bu vaka dolayısı ile bir kere daha vurgulamak istedik.

1. Wilson JM, Melvin DB, Gray GF, Thorbjarnarson B. Primary malignancies of the small bowel: a report of 96 cases and review of the literature. Ann Surg 1974; 180: 175-9.

2. Egberts JH, Scharrer ML, Hinz S, et al. Small bowel cancer: single-centre results over a period of 12 years. Hepatogastroenterology 2007; 54: 129-34.

3. Mittal VK, Bodzin JH. Primary malignant tumors of the small bowel. Am J Surg 1980; 140: 396-9.

4. Negri E, Bosetti C, La Vecchia C, et al. Risk factors for adenocarcinoma of the small intestine. Int J Cancer 1999; 82: 171-4.

5. Sigel JE, Petras RE, Lashner BA, et al. Intestinal adenocarcinoma in Crohn?s disease: a report of 30 cases with a focus on coexisting dysplasia. Am J Surg Pathol 1999; 23: 651-5.

6. Dabaja BS, Suki D, Pro B, et al. Adenocarcinoma of the small bowel: presentation, prognostic factors, and outcome of 217 patients. Cancer 2004; 101: 518-26.

7. Ito H, Perez A, Brooks DC, et al. Surgical treatment of small intestinal cancer: a 20-year single institution experience. J Gastrointest Surg 2003; 7:925-30.

8. Veyrieres M, Baillet P, Hay JM, et al. Factors influencing long-term survival in 100 cases of small intestine primary adenocarcinoma. Am J Surg 1997; 173: 237-9.