Nisan 2011

24-26

Nalan Gülşen ÜNAL¹, Nevin ORUǹ, Ömer ÖZÜTEMİZ¹, Başak DOĞANAVŞARGİL², Oktay TEKEŞİN¹

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, 1Namık Kemal Menteş Gastroenteroloji Bilim Dalı, 2Patoloji Anabilim Dalı, İzmir

Hepatosellüler karsinoma sirotik karaciğerde en sık görülen tümördür. Bu hastalarda üst gastrointestinal sistem kanamalarının en sık nedeni portal hipertansiyona sekonder gelişen varis kanamalarıdır. Gastrointestinal trakta tümör invazyonuna bağlı kanama özellikle hepatosellüler karsinoma rezeke vakalarda çok seyrektir. Burada hepatosellüler karsinoma nedeniyle karaciğer rezeksiyonu uygulanmış, tümör nüksünün duodenum invazyonu bağlı masif hematemezle başvuran olgu sunulmuştur.

Hepatosellüler karsinoma, gastrointestinal kanama, duodenum invazyonu

Hepatosellüler karsinoma (HCC) tüm dünyada en yaygın tümörlerden birisidir (1). Sirotik karaciğerde ise en sık görülen tümördür. Günümüz teknolojisinde HCC tedavisinde, iyi seçilmiş vakalarda rezeksiyon ile 5 yıllık sağkalım %70 civarındadır.

Sirotik hastaların %25-40?ında portal hipertansiyona sekonder özofagus ve gastrik varis kanaması görülmekte (2) ve yaklaşık %30 mortalite ile seyretmektedir (3). HCC?nin daha çok portal ven yoluyla hematojenik yayılım gösterdiği bilinmektedir. HCC?ye bağlı gastrointestinal sistem (GİS) tümör invazyonu çok seyrek olup, yaklaşık %0,5 ve %2 oranında bildirilmiştir (4,5) ve kötü prognozla ilişkili bulunmuştur. Tümör invazyonuna bağlı GİS kanaması ise bu orandan daha düşük olup literatürde vaka sunumları şeklindedir. HCC invazyonuna bağlı GİS kanaması ölümcül seyredebilir. Tedavide ise bazı hastalarda cerrahinin mi yoksa kemoembolizasyon tedavisinin mi en iyi seçenek olduğu hala tartışılmaktadır.

HCC yıllık 250.000?in üzerinde ölümden sorumlu olan ve dünya çapında en sık görülen tümörlerden biridir (1). İlerlemiş HCC?de karaciğer dışı metastazların, yaklaşık %30-75 oranında ve genellikle akciğer, bölgesel lenf nodları, kemik ve adrenal bezlere olduğu bildirilmiştir (6). İlerlemiş HCC?de GİS kanamaları sıklıkla portal hipertansiyona bağlı variseal kanamalar şeklinde görülmektedir. GİS?e tümör invazyonu oldukça seyrektir. Lin ve ark.?ı 2237 hastanın 11?inde (%0,5) GİS?e HCC invazyonu bildirirken (4), Chen ve ark?ı 396 hastanın 8?inde (%2) tümör invazyonu rapor etmişlerdir (5). Her iki çalışmada da en sık GİS invazyonunun duodenum ve mide olduğu gösterilmiştir. Primer tümör saptanmasından GİS invazyonu için geçen median zaman yaklaşık 4,5 ay bulunmuştur. GİS invazyonu olduğunda median sağkalım ise cerrahi yapılan hastalarda 9,7 ay, cerrahi dışı tedavilerle 3 ay, sadece destek tedavisi ile 1,2 ay olarak rapor edilmiştir (7). İki yıl önce HCC nedeniyle rezeksiyon uygulanmış ve nüks HCC?nin duodenum invazyonuna bağlı masif kanama ile başvuran bu olguda da, hepatik dekompanzasyon nedeniyle sadece destek tedavisi uygulanabilmiş ve 1 ay sonra hasta kaybedilmiştir.

Karaciğer sirozu zemininde HCC gelişmiş hastalarda, GİS kanama bulguları varlığında, HCC?nin duodenum invazyonuna bağlı tümöral kanama olasılığı akılda tutulmalı ve fatal seyredebileceği dikkate alınmalıdır.

HCC yıllık 250.000?in üzerinde ölümden sorumlu olan ve dünya çapında en sık görülen tümörlerden biridir (1). İlerlemiş HCC?de karaciğer dışı metastazların, yaklaşık %30-75 oranında ve genellikle akciğer, bölgesel lenf nodları, kemik ve adrenal bezlere olduğu bildirilmiştir (6). İlerlemiş HCC?de GİS kanamaları sıklıkla portal hipertansiyona bağlı variseal kanamalar şeklinde görülmektedir. GİS?e tümör invazyonu oldukça seyrektir. Lin ve ark.?ı 2237 hastanın 11?inde (%0,5) GİS?e HCC invazyonu bildirirken (4), Chen ve ark?ı 396 hastanın 8?inde (%2) tümör invazyonu rapor etmişlerdir (5). Her iki çalışmada da en sık GİS invazyonunun duodenum ve mide olduğu gösterilmiştir. Primer tümör saptanmasından GİS invazyonu için geçen median zaman yaklaşık 4,5 ay bulunmuştur. GİS invazyonu olduğunda median sağkalım ise cerrahi yapılan hastalarda 9,7 ay, cerrahi dışı tedavilerle 3 ay, sadece destek tedavisi ile 1,2 ay olarak rapor edilmiştir (7). İki yıl önce HCC nedeniyle rezeksiyon uygulanmış ve nüks HCC?nin duodenum invazyonuna bağlı masif kanama ile başvuran bu olguda da, hepatik dekompanzasyon nedeniyle sadece destek tedavisi uygulanabilmiş ve 1 ay sonra hasta kaybedilmiştir.

Karaciğer sirozu zemininde HCC gelişmiş hastalarda, GİS kanama bulguları varlığında, HCC?nin duodenum invazyonuna bağlı tümöral kanama olasılığı akılda tutulmalı ve fatal seyredebileceği dikkate alınmalıdır.

1. Ramsey WH, Wu GY. Hepatocellular carcinoma: update on diagnosis and treatment. Dig Dis 1995; 13: 81-91.

2. Carbonell N, Pauwels A, Serfaty L, et al. Improved survival after variceal bleeding in patients with cirrhosis over the past two decades. Hepatology 2004; 40: 652-9.

3. Longstreth GF. Epidemiology of hospitalization for acute upper gastrointestinal hemorrhage: a population-based study. Am J Gastroenterol 1995; 90: 206-10.

4. Lin CP, Cheng JS, Lai KH, et al. Gastrointestinal metastasis in hepatocellular carcinoma: radiological and endoscopic studies of 11 cases. J Gastroenterol Hepatol 2000; 15: 536-41.

5. Chen LT, Chen CY, Jan CM, et al. Gastrointestinal tract involvement in hepatocellular carcinoma: clinical, radiological and endoscopic studies. Endoscopy 1990; 22: 118-23.

6. El-Serag HB, Rudolph KL. Hepatocellular carcinoma: epidemiology and molecular carcinogenesis. Gastroenterology 2007; 132: 2557-76.

7. Fujii K, Nagino M, Kamiya J, et al. Complete resection of hepatocellular carcinoma with direct invasion to the stomach remnant. J Hepatobiliary Pancreat Surg 2004; 11: 441-4.