Nisan 2011 / (19 - 1)
Nadir bir alt gastrointestinal kanama nedeni: Rektal varisler
Yazarlar
Fehmi ATEŞ1, Bünyamin SARITAŞ1, Serkan YARAŞ1, Burcu BOZTEPE2, Engin ALTINTAŞ1, Orhan SEZGİN1
Kurumlar
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi 1Gastroenteroloji Bilim Dalı, 2İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Mersin
Özet
Rektal varisler alt gastrointestinal sistem kanamasının nadir bir sebebidir. Konjenital veya ailesel venöz anomaliler, portal hipertansiyon, kalp yetmezliği ve venöz trombozlar nedeniyle gelişebilir. Küçük bir bölümde ise sebep bilinmemektedir. Bu olgu; az görülmeleri nedeniyle tanı ve tedavisinde sıkça yanlışlıklara rastlanan rektal varislere dikkat çekmek için sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Alt gastrointestinal kanama, rektal varis
Giriş
Rektal varisler alt gastrointestinal sistem (GİS) kanamasının nadir bir sebebidir. Konjenital veya ailesel venöz anomaliler, portal hipertansiyon, kalp yetmezliği ve venöz trombozlar nedeniyle gelişebilir. Küçük bir bölümde ise sebep bilinmemektedir (1-2). Bu olgu; az görülmeleri nedeniyle tanı ve tedavisinde sıkça yanlışlıklara rastlanan rektal varislere dikkat çekmek için sunulmuştur.
Olgu
Rektal varisler alt GİS kanamasının nadir bir sebebidir. Rektal varislerin %75?inden fazlası portal hipertansiyona bağlıdır (1). Rektal varisin nedenleri, konjenital veya ailesel venöz anomaliler, portal hipertansiyon, kalp yetmezliği, splenik ven trombozu, süperior ve inferior mezenterik ven oklüzyonudur. Küçük bir bölümde ise sebep bilinmemektedir (1,2). Kolonoskopide varisler tortiyoze, morumsu ve lümene prodrüde yapıdadır (3,4). Polip, kanser ve ülseratif kolit ile nadiren karışabilmektedir. Yanlışlıkla biyopsi yapılması masif kanamaya neden olabilir (4). Kolon varisleri genellikle masif ve tekrarlayan ağrısız kanamayla birliktedir. Kanama distal kolondaki varislerin katı gaita nedeniyle yırtılması ya da mukozanın iskemik basınca bağlı yırtılması ile olur (5). İdiopatik rektal varislerin tanısı çoğunlukla mezenterik anjiyografi ile konulmaktadır. Mezenterik anjiografi ile tıkalı olan damar gösterilebilir ancak tıkanıklığın venlerde olabileceği akılda tutulmalıdır.
Bizim vakamızda da ağrısız bir kanama vardı. Anjiyografik olarak sadece inferior mezenterik vende tromboz/oklüzyon mevcuttu. Bu trombozun nedeni olarak hastada protrombin 2010 gen mutasyonu saptadık. Protrombin gen mutasyonu olan bireylerde venöz tromboz riski sağlıklı bireylere göre 3,8 kat artmıştır (6). Tedavi genelde konservatifdir.
SONUÇ
Çok uzun süredir tekrarlayıcı rektal kanaması olan bu hastada kolonoskopi ile saptanan rektal varisler, alt GİS kanamalarının etiyolojisinde rektal varislerin de düşünülmesi gerektiğini ve rektoskopik incelemenin bu nadir hastalığın tanısındaki değerini göstermektedir. Bununla birlikte altta yatan inferior mezenter ven trombozu gibi tıkanıklık saptanan hastalar, tromboza eğilim yaratan nedenler açısından dikkatle incelenmelidir.
Tartışma
Rektal varisler alt GİS kanamasının nadir bir sebebidir. Rektal varislerin %75?inden fazlası portal hipertansiyona bağlıdır (1). Rektal varisin nedenleri, konjenital veya ailesel venöz anomaliler, portal hipertansiyon, kalp yetmezliği, splenik ven trombozu, süperior ve inferior mezenterik ven oklüzyonudur. Küçük bir bölümde ise sebep bilinmemektedir (1,2). Kolonoskopide varisler tortiyoze, morumsu ve lümene prodrüde yapıdadır (3,4). Polip, kanser ve ülseratif kolit ile nadiren karışabilmektedir. Yanlışlıkla biyopsi yapılması masif kanamaya neden olabilir (4). Kolon varisleri genellikle masif ve tekrarlayan ağrısız kanamayla birliktedir. Kanama distal kolondaki varislerin katı gaita nedeniyle yırtılması ya da mukozanın iskemik basınca bağlı yırtılması ile olur (5). İdiopatik rektal varislerin tanısı çoğunlukla mezenterik anjiyografi ile konulmaktadır. Mezenterik anjiografi ile tıkalı olan damar gösterilebilir ancak tıkanıklığın venlerde olabileceği akılda tutulmalıdır.
Bizim vakamızda da ağrısız bir kanama vardı. Anjiyografik olarak sadece inferior mezenterik vende tromboz/oklüzyon mevcuttu. Bu trombozun nedeni olarak hastada protrombin 2010 gen mutasyonu saptadık. Protrombin gen mutasyonu olan bireylerde venöz tromboz riski sağlıklı bireylere göre 3,8 kat artmıştır (6). Tedavi genelde konservatifdir.
SONUÇ
Çok uzun süredir tekrarlayıcı rektal kanaması olan bu hastada kolonoskopi ile saptanan rektal varisler, alt GİS kanamalarının etiyolojisinde rektal varislerin de düşünülmesi gerektiğini ve rektoskopik incelemenin bu nadir hastalığın tanısındaki değerini göstermektedir. Bununla birlikte altta yatan inferior mezenter ven trombozu gibi tıkanıklık saptanan hastalar, tromboza eğilim yaratan nedenler açısından dikkatle incelenmelidir.
Kaynaklar
1. Feldman MSr, Smith VM, Warner CG. Varices of the colon. Report of three cases. JAMA 1962; 179: 729-30.
2. Weingart J, Hochter W, Ottenjann R. Varices of the entire colon-an unusual cause of recurrent intestinal bleeding. Endoscopy 1982; 14: 69-70.
3. Pickens CA, Tedesco FJ. Colonic varices. Unusual cause of rectal bleeding. Am J Gastroenterol 1980; 73: 73-4.
4. Vescia FG, Babb RR. Colonic varices: a rare, but important cause of gastrointestinal hemorrhage. J Clin Gastroenterol 1985; 7: 63-5.
5. Nikolopoulos N, Xynos E, Datsakis K, et al. Varicosis coli totalis: report of a case of idiopathic aetiology. Digestion 1990; 47: 232-5.
6. Emmerich J, Rosendaal FR, Cattaneo M, et al. Combined effect of factor V Leiden and prothrombin 20210A on the risk of venous thromboembolism--pooled analysis of 8 case-control studies including 2310 cases and 3204 controls. Study Group for Pooled-Analysis in Venous Thromboembolism. Thromb Haemost 2001; 86: 809-16.